Van voorjaarsnota naar begroting

PROGRAMMA "VEILIGHEID", lagere uitgaven € 10.000

• Door de voorlichtingslessen op scholen door en advies-uren van Halt te verminderen, kan de subsidie worden verlaagd met € 10.000.

PROGRAMMA "OPENBARE RUIMTE", lagere uitgaven 2024 € 38.000 tot 2027 € 127.000

• In dit programma gaan we tussen 2024 en 2027 maatregelen implementeren waarmee een efficiëntere inzet van middelen plaatsvindt.
Binnen de openbare ruimte zetten we in op een efficiencykorting. We realiseren een besparing op het maaien en de bestrijding van de processierups. Hiervoor maken we andere keuzes in de uitvoering, maar realiseren we de doelstellingen van biodiversiteit. Deze krijgen in de komende jaren geleidelijk vorm, waardoor de besparing zich in de loop van de jaren opbouwen.
Hetzelfde geldt voor het stoppen met het zuigen van hondenpoep (jaarlijks besparing van € 11.000). Ook met het bestrijden van de processierups zijn aanzienlijke bedragen gemoeid.
Verder stellen we voor om het voorstel in de voorjaarsnota aangaande Steenbreek te bekostigen uit de voorziening kwaliteitsverbetering kernen. Dit past binnen de aanwendingsdoelen van deze middelen. Dit levert een voordeel op van € 17.000 in 2024 tot € 31.000 in 2027.
Als laatste blijven we Trendsportal steunen tot en met 2025. Vanaf 2026 dient de bijdrage van € 20.000 uit de reguliere budgetten betaald te worden.
Ondanks de ombuigingen hanteren we een goede basis en blijven we vastbesloten om alternatieve benaderingen en financieringen te onderzoeken die bijdragen aan bijvoorbeeld het behoud van biodiversiteit, bermbeheer, duurzaam vervoer en het verminderen van hondenpoep.

PROGRAMMA "ECONOMISCHE STRUCTUUR, TOERISME EN RECREATIE", lagere uitgaven 2024 € 10.000 tot 2027 € 22.000 en hogere opbrengsten structureel € 133.000

• Voor het programma economische structuur, toerisme en recreatie zijn de ombuigingen voor de begroting 2024 voornamelijk gericht op toerisme. Daarbij hebben we gekeken naar zowel inkomsten (toeristenbelasting) als uitgaven (regionale bijdrage toerisme en kermissen). In de 1 ^e trimesterrapportage hebben we op basis van de realisatie over 2023 de opbrengsten van de toeristenbelasting structureel verlaagd met € 220.000. In de voorliggende begroting hebben we berekend wat de opbrengst zou zijn wanneer wordt uitgegaan van het gemiddelde tarief in Limburg. Dit zou een verhoging van ons tarief betekenen om een extra opbrengst (of een lagere afname) met € 133.000 te realiseren. Voor wat betreft het regionale actieprogramma toerisme en leisure wordt voorgesteld om de extra bijdrage terug te draaien, lagere uitgaven € 10.000 structureel. Daarnaast hebben we in de 1 ^e trimesterrapportage 2023 geconstateerd dat de kermissen in de kernen flink aan verandering onderhevig zijn. Om hiervoor oplossingen te vinden was het voornemen hiervoor structureel € 3.000 per kern aan dorpsraden of andere initiatiefnemers beschikbaar te stellen. Nu ligt voor dit om te zetten in een tijdelijke impuls van € 12.000 in 2024, aflopend met € 4.000 tot € 0 in 2027.

PROGRAMMA "ONDERWIJS EN KINDEROPVANG", lagere uitgaven 2024 € 67.000 tot 2027 € 127.000

• In het programma onderwijs en kinderopvang realiseren we de ombuigingen door de formatie van de leerplichtambtenaar niet verder uit te breiden: we beperken ons tot de wettelijke verplichtingen. Dit betekent lagere uitgaven van € 17.000 per jaar. Daarnaast vullen we de extra leerlingenzorg op een andere wijze in binnen het reguliere onderwijs door de samenwerking tussen leerlingenzorg vanuit het onderwijs met het Team Toegang verder te intensiveren. Hierdoor kan een deel van advies en consultatie, die nu vanuit de onderwijsbegeleidingsdienst wordt geleverd, vanuit eigen expertise worden opgevangen. Tevens is het aan het onderwijs om de middelen die zij van het Rijk krijgen zo efficiënt mogelijk in te zetten. De ombuiging bedraagt in 2024 € 5.000 tot € 20.000 in 2027. Voor het leerlingenvervoer is in de 1 ^e trimesterrapportage een kostenstijging als gevolg van indexatie en toename van ritten verwerkt. Door binnen de wettelijke kaders hier nadrukkelijker op te sturen, willen we de kosten terugbrengen naar het oorspronkelijke niveau. In de bespreking over het contract met de aanbieders zetten we in op meer efficiency en versobering in de uitvoering. Deze ombuiging bedraagt
€ 45.000 in 2024 tot € 90.000 in 2027.

PROGRAMMA "CULTUUR EN SPORT", lagere uitgaven 2024 € 143.000 tot 2027 € 174.000

• Binnen het programma Cultuur en Sport hebben wij drie organische ombuigingen: (1) Stichting Cultureel Podium Roepaen die haar activiteiten staakt, (2) het bewegingsonderwijs dat niet langer via Combinatiefunctionaris middelen gefinancierd mag worden en (3) stopzetting inzet Cultuurcoach.
In 2022 en 2023 is geen beroep gedaan op de onderhoudssubsidie van Roepaen door de nieuwe eigenaar. Daarnaast heeft de Stichting Cultureel Podium Roepaen laten weten haar activiteiten (voorlopig) te staken. De lagere uitgaven zijn € 87.000 in 2024 en € 88.000 in 2025 en verder. Vanuit de Brede Spukregeling is het niet langer toegestaan vakleerkrachten (mede) te financieren. Ook vakinhoudelijk is het niet langer onze wens dit te doen. Daarom gaan wij onze bijdrage gefaseerd afbouwen. Scholen gaan het bewegingsonderwijs zelf verzorgen. De lagere uitgaven zijn in 2024 € 13.000 tot € 26.000 in 2027. Met ingang van 1 juli stopt de Cultuurcoach. Dit natuurlijke moment wordt benut om het budget vrij te laten vallen met ingang van 2024, lagere uitgaven vanaf 2024 € 10.000.
Daarnaast willen we de verdeelsleutel tussen de gemeente en verenigingen ten aanzien van het onderhoud van de buitensportvelden wijzigen. Dit levert een besparing op de uitgaven op. De huidige verdeling is 90% voor de gemeente en 10% voor de vereniging. Voorgesteld wordt dit aan te passen naar 75% - 25%. Dit levert een verlaging van de uitgaven vanaf 2024 van € 25.000 op.
Verder draaien we de compensatie van de OZB lasten voor sportverenigingen in stappen terug; lagere uitgaven van € 8.000 in 2024 tot € 16.000 in 2027. Dankzij meerdere ontwikkeltrajecten over vergaande samenwerking tussen sportverenigingen verwachten wij vanaf 2027 jaarlijks minimaal € 10.000 te kunnen besparen op instandhoudingsvergoedingen en onderhoudskosten voor buitensportaccommodaties.

PROGRAMMA "SOCIAAL DOMEIN", lagere uitgaven 2024 € 581.000 tot 2027 € 831.000

• Binnen het sociaal domein realiseren we de ombuigingen door de ondersteuning voor inwoners meer vanuit de wijken en dorpen te organiseren, waarbij de dorpsondersteuner/wijkverbinder een belangrijke rol zal krijgen. Hierdoor zal er minder geïndiceerde ondersteuning ingezet hoeven te worden. Door minder geïndiceerde zorg in te zetten realiseren we de ombuigingen op de binnen WMO en jeugd, zo is de verwachting. Daarnaast zorgt de landelijke herinvoering van de eigen bijdrage op het hulp in het huishouden voor extra inkomsten. De contracten voor WMO en jeugdzorg zijn regionaal afgesloten. Tevens dringen we voor de jeugdzorg aan op lagere kosten. Om dit te bereiken worden beleidsmatige keuzes voorbereid. De ombuiging op het taakveld WMO bedraagt hiermee € 130.000 structureel. Voor jeugdzorg geldt een ombuiging van € 125.000 structureel.

Verder draaien we de gevraagde ondersteuning (voorjaarsnota 2023) voor beleidsmatige taken (1fte) in het minimabeleid, de integratie van internationale werknemers en inburgering statushouders terug. We zijn genoodzaakt dit te beperken tot beleidsondersteuning van 0,22 fte. Dit betekent een lagere uitgave van € 82.000 per jaar. Daarnaast verlagen we het wijk- en buurtbudget met 50%. Hierdoor ontstaat een besparing van € 20.000 per jaar. Door een versobering van het technische en inhoudelijk onderhoud van onze digitale sociale kaart kan het begroot bedrag van € 52.000 worden verlaagd tot € 27.000. De ombuiging bedraagt € 25.000 per jaar.

Tevens bouwen we de komende jaren het re-integratiebudget af door hier nieuw beleid voor te ontwikkelen. In de nieuwe DVO tussen de gemeente en INTOS zijn duidelijke afspraken gemaakt over de re-integratie- en participatievoorziening. Zoals het proces gericht op in-, door- en uitstroom en een transparante kwartaalrapportage (dus sturingsinformatie). Door de nieuwe afspraken is het werkproces efficiënter ingericht en is het mogelijk om te komen tot een jaarlijkse afbouw met € 25.000.

Tot slot blijven we vervolg geven aan de GGD pilot Join us, maar dekken we deze kosten uit bestaande budgetten (lagere uitgaven € 33.000 per jaar). En voeren we een generieke verlaging van de budgetten van de sociale uitkeringen in natura van 1% door (structurele besparing € 70.000). Hetzelfde geldt voor een generieke verlaging van de sociale uitkeringen in geld met 1% (structurele besparing van € 46.000).

PROGRAMMA "DUURZAAMHEID"

• Het programma duurzaamheid kent geen specifieke ombuigingen, met als redenen dat afval en riolering gesloten exploitaties zijn en het budget voor duurzaamheid zo goed als volledig bestaat uit specifieke uitkeringen van het Rijk.

PROGRAMMA "RUIMTELIJKE ONTWIKKELING EN WONEN"

• Het programma ruimtelijke ontwikkeling en wonen kent geen specifieke ombuigingen, met als redenen dat ruimtelijke ontwikkelingen gefinancierd worden door anterieure overeenkomsten, grondexploitaties gesloten exploitaties zijn, de Omgevingswet een projectbudget betreft en het programmabudget 'bouwen in de kernen' als specifieke wens van de raad intact gebleven is.

PROGRAMMA "DIENSTVERLENING", lagere uitgaven 2026 € 137.000, 2027 € 182.000

• Voor wat betreft het programma dienstverlening zijn in de voorjaarsnota middelen gevraagd voor de ontwikkeling van online dienstverlening en formatie voor de huidige bezetting van het klantcontactcentrum. De uitbreiding van het KCC wordt beperkt tot de jaren 2024 en 2025. Die jaren worden benut om de digitalisering verder vorm te geven en inwoners/ondernemers meer op maat te helpen. De formatieve uitbreiding voor social media en contentbeheer hangt hiermee samen. We zetten in op een totale besparing van € 182.000 door de fysieke dienstverlening af te bouwen en nog meer in te zetten op efficiency via online dienstverlening.

PROGRAMMA "BESTUUR EN ORGANISATIE", lagere uitgaven 2024 € 50.000, 2025 € 50.000, 2026 € 65.000, 2027 € 35.000

• De besparing in dit programma worden gerealiseerd door een geleidelijke afbouw van de gemeenterubriek en deze te vervangen door het digitaal aanbieden van informatie. Dit levert een besparing van € 15.000 in 2026 op tot € 35.000 in 2027. Daarnaast is een intensivering van het opleidingsbudget tot en met 2026 ingezet. Door het budget te halveren ontstaat een besparing van € 50.000.

PROGRAMMA "GEMEENTEFINANCIËN", hogere opbrengsten 2024 en verder € 160.000

• Het bedrag van de ombuigingen binnen het programma gemeentefinanciën bestaat uit: het terugdraaien van het corrigeren van de te verwachtte opbrengsten OZB naar de realisatie zoals vastgesteld in de 1e trimesterrapportage (€ 125.000). Daarnaast het verhogen van de OZB-opbrengst met 1% extra bovenop de inflatie (€ 35.000).

OVERIGE GOEDEREN EN DIENSTEN, lagere uitgaven 2024 en verder € 265.000

• Naast alle hiervoor beschreven ombuigingen hebben we er ook voor gekozen om over de volledige breedte van de begroting op de posten uit de categorie ‘overige goederen en diensten’ de kaasschaafmethode toe te passen en gemiddeld de budgetten met 2,5% te verlagen, wat een besparing oplevert van € 265.000. Uiteraard is gekeken naar verplichtingen waar we niet onderuit kunnen en is ook bewust gekozen om de andere categorieën, zoals belastingen en inkomens- en kapitaaloverdrachten (bv. subsidies) vanuit de ‘kaasschaaf’ te ontzien.

Samenvattend

Na verwerking van de ombuigingen is de stand van de begroting: